Jakie pieczywo jest odpowiednie dla diabetyka? Na co szczególnie zwrócić uwagę, kupując chleb dla osoby z cukrzycą? Odpowiednie odżywianie odgrywa ważną rolę w leczeniu wszystkich typów cukrzycy. Jednak nie jest to dieta ściśle eliminacyjna. Mając odpowiednią wiedzę, diabetyk może przekształcić swój codzienny jadłospis tak, by przestrzegać zasad, ale nie rezygnować z ulubionych pokarmów – w tym chleba.
W artykule znajdziesz:
1.Czy diabetyk może jeść chleb?
2. Na co zwrócić uwagę kupując chleb dla diabetyka?
3. Wymiennik węglowodanowy
4. Wymiennik białkowo-tłuszczowy
Często słyszymy, że pierwszy krok, jaki powinna podjąć osoba, która dowiaduje się o tym, że jest chora lub zagrożona cukrzycą, to wyeliminowanie węglowodanów z diety. Nie chodzi jednak o absolutnie wszystkie węglowodany, ale przede wszystkim o cukry proste obecne np. w ciastach, słodkich bułkach, czekoladzie, cukierkach, przetworach owocowych (np. sokach, dżemach i konfiturach) oraz miodzie. Do grupy niebezpiecznych pokarmów zalicza się także białe pieczywo, czyli chleb i bułki wykonane z mąki z oczyszczonego ziarna. Jest ono mało wartościowe pod względem składników odżywczych (niska zawartość błonnika i witamin), a ponadto zawiera aż 60-78% skrobi (wielocukru składającego się wyłącznie z cząstek glukozy połączonych wiązaniami α-glikozydowymi). Nic więc dziwnego, że negatywnie wpływa na stężenie cukru we krwi i jest absolutnie niezalecane w diecie cukrzycowej.
Czy to znaczy, że diabetyk nie powinien jeść chleba w ogóle? Nie. Zaleca się zastąpić biały chleb i bułki pieczywem z mąki:
Jednak nie każdy ciemny chleb zalicza się do tych, które nadają się dla diabetyka. Jeśli w składzie wypieku znajduje się cukier lub jego pochodne, pieczywo nie powinno być spożywane przez chorego.
Diabetycy (chorujący zarówno na cukrzycę typu 1, jak i typu 2) nie powinni całkowicie rezygnować z chleba ze względu na to, że potrzebują błonnika. Pełni on ważną rolę nie tylko przy trawieniu i normowaniu poziomu cholesterolu, ale również wspomaga zachowanie odpowiedniej masy ciała oraz reguluje glikemię poposiłkową. Pomaga więc w kontrolowaniu choroby.
Warto jednak pamiętać, że nie każdy ciemny chleb zalicza się do tych, które nadają się dla cukrzyka. Jeśli w składzie wypieku znajduje się miód lub cukier, pieczywo nie powinno być spożywane przez chorego.
By wybrać odpowiedni chleb dla diabetyka, należy dokładnie sprawdzić jego skład, który dostępny jest na opakowaniu jeśli produkt jest pakowany. W Piekarni Putka informacje dostępne są również w sklepach i na stronie internetowej. Chory powinien unikać pieczywa z niektórymi dodatkami np. kandyzowanymi lub suszonymi owocami (np. rodzynkami).
Przed zakupem warto także porównać energetyczność różnych wypieków. Spożywanie posiłków zgodnie z wyliczonym przez diabetologa lub dietetyka dziennym zapotrzebowaniem energetycznym pomoże utrzymać stałą masę ciała, co z kolei ułatwi kontrolowanie choroby. Dzienna dawka energii zależna jest od bardzo wielu czynników, jednak zazwyczaj dla diabetyka nie powinna przekraczać 1500-2400 kcal. Nie należy jednak ustalać jej samodzielnie, a przy pomocy specjalisty
Ponadto w wyborze chleba dla cukrzyka ważną rolę odgrywają takie parametry, jak:
Indeks glikemiczny (IG) klasyfikuje produkty żywnościowe według ich wpływu na poziom glukozy we krwi w 2-3 godziny po spożyciu. Diabetycy powinni wybierać pieczywo o jak najniższym indeksie glikemicznym. Bardzo niskim parametrem cechują się chleby bez mąki (np. Czystoziarnisty Whole&Pure( zamów online) – 21,3 IG) oraz o wysokiej zawartości białka i błonnika pokarmowego (np. Chleb ProBody (zamów online) – 33,5 IG).
Wymiennik węglowodanowy (WW) to jednostka używana w leczeniu cukrzycy do określania ilości węglowodanów przyswajalnych w pokarmach. Diabetolog sugeruje pacjentowi liczbę wymienników i dopasowuje do nich liczbę jednostek insuliny na 1 WW. Jest ona zwykle różna w zależności od pory dnia posiłku (najczęściej najwyższa w porze śniadaniowej).
Wymiennik jest niezwykle istotny w leczeniu cukrzycy typu 1. Pozwala dostosować poziom insuliny do potrzeb organizmu po każdym posiłku i uniknąć hiperglikemii, a w rezultacie również późniejszych, poważnych powikłań cukrzycy.
Wymiennik węglowodanowy rzadko jest podawany na etykietach produktów spożywczych. Dlatego zwykle oblicza się go samemu według następującego wzoru: 1 WW = 10 g węglowodanów zawartych w produkcie. Oczywiście pod uwagę trzeba brać ilość zjedzonego chleba (uprzednio go zważyć).
By ułatwić diabetykom codzienne przygotowywanie posiłków, na stronie internetowej Piekarni Cukierni Putka znajduje się wskaźnik WW i WBT dla każdego produktu (nie tylko tych sugerowanych dla diabetyków). Wymiennik jest zwykle opisywany dla 100 g produktu lub wagi odpowiadającej mniej więcej jednej kromce.
Nie tylko węglowodany podnoszą poziom cukru we krwi. Robią to także białka i tłuszcze. Proces ten jest oczywiście znacznie dłuższy niż w przypadku cukrów, ale wpływa na występowanie ryzyka hiperglikemii. By jeszcze precyzyjniej obliczać zapotrzebowanie na insulinę, poza wskaźnikiem WW bierze się pod uwagę także wymiennik białkowo-tłuszczowy (WBT). Wyliczany jest on na podstawie wzoru: 1 WBT = 100 kcal pochodzących z białka i tłuszczu. Dawka insuliny na 1 WTB powinna być określana przez diabetologa.
Polecane cukrzykom pieczywo o niskim WW i WBT:
Produkty użyte w inspiracji